การจำแนกและคัดเลือกสายพันธุ์      เมื่อรวบรวมต้นแม่พันธุ์ดีได้ประมาณ 56 สายพันธุ์มาปลูกรวมกัน เมื่อเริ่มออกผล ทางศูนย์ฯ ก็เริ่มทำการคัดเลือก โดยยึดคุณสมบัติตามหลักวิชาการทางด้านวิทยาศาสตร์เป็นหลักคือ คุณสมบัติทางกายภาพ [ Physical Property ] คุณสมบัติทางเคมี [ Chemical Property ] และคุณสมบัติทางชีววิทยา [ Biological Property ]        ทางด้านกายภาพ ทางศูนย์ฯ พิจารณาตามคุณสมบัติดังต่อไปนี้      1. ผล ต้องมีขนาดใหญ่ที่สุด วัดโดยการชั่งน้ำหนัก [ Weighting ]      2. รูปพรรณสัณฐาน [ Shape and Appearance ] ที่ยอมรับได้คือ ทรงกลม ทรงรูปไข่ ทรงหัวเรียวก้นใหญ่ (คล้ายมะดัน) ทรงหัวเรียวก้นงอน ส่วนพันธุ์ที่มีรูปทรงหัวโตก้นเรียวแหลมนั้น ทางศูนย์ฯ ไม่นำเสนอ เพราะรูปร่างไม่สวยงาม       3. ขนาดของเมล็ดต้องไม่ใหญ่ หรือที่เรียกกันว่าเมล็ดลีบ แต่ต้องติดตามผลอย่างต่อเนื่องไม่น้อยกว่า 3 ปี      4. เปลือกของผลต้องหนาไม่เปราะบางและสีของผิวต้องสดใสไม่เหลืองซีด      5. เนื้อแน่น ไม่เละ เก็บไว้ได้นาน      6. เป็นพันธุ์เบา คือออกลูก ติดผลง่าย ให้ผลต่อเนื่องไม่น้อยกว่า 3 ปี        ทางด้านเคมี พิจารณาจากรสชาติ      1. ถ้าเป็นมะยงชิด ต้องมีรสชาติหวานอมเปรี้ยวนิดๆ ถ้าเปรี้ยวมากเรียกว่า มะยงห่าง ถ้าเปรี้ยวอย่างเดียวไม่มีรสหวานเลย เรียกว่า กาวาง      2. ถ้าเป็นมะปรางหวานพันธุ์ดี จะต้องมีความหวานมาก หรือ หวานฉ่ำ เมื่อรับประทานแล้วไม่รู้สึกคันหรือระคายคอเหมือนมะปรางพื้นบ้าน      3. ความหวานของทั้งมะยงชิดและมะปรางหวานใหญ่ พันธุ์ดี ไม่ควรต่ำกว่า 17๐ BRIX ( อยู่ที่สายพันธุ์และการดูแลรักษา )        ทางศูนย์ฯ ได้คัดเลือกมะยงชิดที่มีคุณสมบัติครบถ้วนตามที่ได้กล่าวไว้ข้างต้น คือ "พันธุ์เพชรกลางดง , ทูลเกล้า และบางขุนนนท์"        ส่วนมะปรางหวานใหญ่นั้น ทางศูนย์ฯ สามารถคัดเลือกพันธุ์ที่มีคุณสมบัติดีเด่นครบถ้วนไว้ได้ 6 สายพันธุ์ คือ      1. พันธุ์เพชรคลองลาน (มะปรางหวานไข่ห่าน)      2. พันธุ์เพชรหวานกลม      3. พันธุ์เพชรหวานยาว      4. พันธุ์เพชรนพเก้า      5. พันธุ์เพชรเหรียญทอง-1      6. พันธุ์เพชรเหรียญทอง-2 (ทั้ง 6 สายพันธุ์ ลูกจะโตเท่ามะยงชิด และโตกว่าไข่เป็ด)        การจำแนกสายพันธุ์ โดยอาศัยคุณสมบัติทางกายภาพ และทางเคมี ที่กล่าวไว้ข้างต้นไม่สามารถแยกแยะรูปแบบทางพันธุกรรมที่จำเพาะ สำหรับจำแนกเอกลักษณ์พันธุ์ของแต่ละพันธุ์ได้        ดังนั้นทางศูนย์ฯ จึงได้คัดเลือกมะยงชิดพันธุ์ดี 3 สายพันธุ์ และมะปรางหวานใหญ่ พันธุ์ดี 6 สายพันธุ์ รวม 9 สายพันธุ์ ที่ได้ผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติทางกายภาพ และเคมีมาแล้วส่งเข้าวิเคราะห์ ดี เอ็น เอ เพื่อหาความเด่นชัดทางด้านพันธุกรรม ตั้งแต่ปลายเดือนมีนาคม พ.ศ. 2550 เสร็จสมบูรณ์ เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550  รวมเวลาวิเคราะห์รวบรวมเอกสาร ปรับปรุงแก้ไข ประมาณ 8 เดือนเต็ม        ผลการตรวจ ดี เอ็น เอ ได้ผลสรุปชัดเจนว่า แต่ละสายพันธุ์มีความแตกต่างทางด้านพันธุกรรมอย่างเด่นชัด โดยเฉพาะมะยงชิด พันธุ์เพชรกลางดง แตกต่างจาก พันธุ์ทูลเกล้า และพันธุ์บางขุนนนท์ อย่างชัดเจน ส่วนมะปรางหวานใหญ่พันธุ์ดี 6 สายพันธุ์ ก็มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนเช่นกัน จะมีความใกล้ชิดกันบ้างก็คือ พันธุ์เพชรเหรียญทอง-1 กับพันธุ์เพชรนพเก้า แต่ไม่ใช่พันธุ์เดียวกัน        สรุปผลการหา ดี เอ็น เอ เพื่อหาความแตกต่างทางด้านพันธุกรรม เมื่อเปรียบเทียบกับการวินิจฉัยโดยอาศัยคุณสมบัติทางกายภาพและเคมี ซึ่งทางศูนย์ฯ ได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องและยาวนานนั้น มีผลสอดคล้องกัน นั่นคือ มะยงชิด-มะปรางหวานใหญ่พันธุ์ดี ที่ศูนย์ฯ ได้นำออกเผยแพร่แก่สาธารณชน ทั้ง 9 สายพันธุ์ มีความโดดเด่นทางด้านพันธุกรรมไม่ซ้ำกัน จึงเป็นโอกาสทองของผู้ที่สนใจจะปลูกในเชิงการค้าสามารถระบุและเลือกสายพันธุ์ที่ดีเด่น ชัดเจนได้จากศูนย์ โดยไม่มีความเสี่ยงใดๆทั้งสิ้น  ศูนย์รวมมะยงชิด มะปรางหวานใหญ่ ถือธงนำด้านคุณภาพกิ่งพันธุ์ ด้วยการตรวจสอบ DNA มากมายหลากหลายที่สุดในโลก   เมืองไม้ผลฉบับเดือนพฤษภาคม 2555 ศูนย์รวมมะยงชิดมะปรางหวานใหญ่ได้นำเสนอสถานการณ์ต่างๆในรอบปีให้สมาชิกได้ทราบกันเหมือนทุกๆปีที่ผ่านมา ปีนี้อากาศวิปริต แปรปรวนเป็นอย่างมาก ทำให้มะยงชิด – มะปรางหวาน ออกดอกช้า บางสวนแทบไม่ออกเลย             สำหรับสวนของศูนย์ฯ ถือว่าโชคดีที่ออกดอกและติดผลค่อนข้างดี จึงขายได้ราคาดีพอสมควร ประกอบกับทางศูนย์ฯ ได้ใช้สารอินทรีย์ ชีวภัณฑ์ ตลอดทั้งปี จึงทำให้รสชาติของผลผลิตกลมกล่อม อร่อยมาก เก็บรักษาได้นาน จึงอยากจะเห็นเพื่อนๆชาวสวน นำไปใช้ จะได้ผลิตผลที่ปลอดสารพิษ ปลอดภัยต่อผู้บริโภคอีกด้วย             เมื่อพูดถึงมะยงชิด มะปรางหวานใหญ่ หลายคนนึกถึงรสชาติที่อร่อย สีสันสวยงามสะดุดตา ราคาซื้อ-ขาย ค่อนข้างดีกว่าผลไม้ชนิดอื่นๆในท้องตลาด เพราะหนึ่งปีมีให้รับประทานกันแค่เดือนสองเดือน แต่สำหรับในวงการเพาะปลูกสิ่งสำคัญที่ควรนึกถึงคือการขยายพันธุ์ และควรจะเป็นพันธุ์แท้และดั้งเดิมตามต้นตำรับ ควบคู่กับการปลูกและการจัดการสวนที่ดี             ศูนย์รวมมะยงชิด – มะปรางหวานใหญ่ โดยคุณวิจิตร ไกรสรสวัสดิ์ ได้รวบรวมสายพันธุ์มะยงชิด-มะปรางหวานใหญ่มากมาย หลากหลาย ที่มีคุณภาพและผ่านการตรวจสอบ ดี เอ็น เอ ทุกสายพันธุ์ที่เดียวในประเทศไทย เรียกได้ว่าที่สุดในโลกเลยทีเดียว             “ในการคัดเลือกสายพันธุ์นั้นทางศูนย์ฯจะรวบรวมพันธุ์ดีจากทั่วประเทศกว่า 60 สายพันธุ์ มาปลูกเพื่อศึกษาจนกระทั่งให้ผลผลิต แล้วนำมาตรวจสอบคุณสมบัติทางกายภาพและคุณภาพทางเคมี เช่น รูปพรรณสัณฐาน สีสัน รสชาติ และที่สำคัญจะต้องเป็นพันธุ์เบา ออกลูกง่าย ผลโต จึงทำการขยายพันธุ์แล้วทำการตรวจสอบ ดี เอ็น เอ เพื่อแยกเอกลักษณ์จำพันธุ์ให้ชัดเจนที่สุด ดังสโลแกนที่ทางศูนย์ฯมีไว้คือ ‘ เรามีกิ่งพันธุ์คุณภาพดีที่ผ่านการตรวจสอบจำเพาะพันธุ์ ดี เอ็น เอ มากมาย หลากหลายที่สุดในโลก ‘” คุณวิจิตรกล่าว             การทำกิ่งพันธุ์ออกจำหน่ายมีมากมาย หลากหลายสายพันธุ์ บางคนบางสวนแอบอ้างชื่อพันธุ์ของคนอื่นโดยเฉพาะ มะยงชิดพันธุ์ ทูลเกล้า มีการแอบอ้างมากที่สุด ในทำนองตรงกันข้าม บางคนเอาพันธุ์อื่นมาตั้งชื่อเป็นของตัวเอง จะเห็นว่าในระยะหลังๆมีพันธุ์มะยงชิด มะปรางหวานเกิดขึ้นใหม่ๆมากมาย มีทั้งจริงและหลอกลวงซึ่งกว่าจะรู้ผลว่าโดนหลอกหรือไม่นั้นต้องเสียเวลาถึง 4-5 ปี             จากการคลุกคลีในวงการมานาน รวมถึงการศึกษาข้อมูลข่าวสารจากสมาชิกและลูกค้ามามาก คุณวิจิตรจึงกล้าฟันธงได้เลยว่า กิ่งพันธุ์ที่วางขายตามท้องตลาดส่วนใหญ่จะเป็นพันธุ์ที่ด้อยคุณภาพแทบทั้งนั้น ดังนั้นหากจะซื้อกิ่งพันธุ์ไปปลูก ขอให้ดูให้ดีและให้ข้อมูลและความรู้เกี่ยวกับมะยงชิดและมะปรางหวานให้ฟังว่า             มะปราง เป็นผลไม้ไทยที่มีมาแต่สมัยสุโขทัยเป็นราชธานี ขนาดของลูกเล็กเท่าหัวแม่มือ รสชาติหวานมียางเวลารับประทานจะรู้สึกระคายคอ มีถิ่นกำเนิดแถบสุโขทัย อุตรดิตถ์ พิจิตร พิษณุโลก และกำแพงเพชร             มะยง ภาษาสุโขทัย เรียก ลำยง เป็นการกลายพันธุ์มาจากมะปรางพื้นบ้าน ผลจะใหญ่กว่ามะปรางพื้นบ้าน รสชาติจะแตกต่างกัน ถ้าหวานมาก เปรี้ยวน้อยจะเรียกว่า มะยงชิด หวานน้อย เปรี้ยวมาก จะเรียก มะยงห่าง ถ้าเปรี้ยวอย่างเดียวเรียกว่า กาวาง             มะปรางหวานใหญ่ เป็นการกลายพันธุ์มาจาก มะปรางพื้นบ้าน มีขนาด รูปร่าง สีสัน ใกล้เคียงกับมะยงชิดบางพันธุ์มีลูกใหญ่กว่า มียางน้อยรับประทานแล้วไม่ระคายคอ รสชาติหวานอย่างเดียว             ปัจจุบันทางศูนย์ฯได้คัดเลือกสายพันธุ์มะยงชิดที่โดดเด่นและมีเอกลักษณ์จำเพาะแตกต่างกันอย่างชัดเจน มี 3 สายพันธุ์ คือ พันธุ์เพชรกลางดง พันธุ์ทูลเกล้า และพันธุ์บางขุนนนท์ ส่วนมะปรางหวานใหญ่ มี 6 สายพันธุ์ คือ พันธุ์เพชรคลองลาน เพชรหวานกลม เพชรหวานยาว เพชรนพเกล้า เพชรเหรียญทอง 1 และ เพชรเหรียญทอง 2             ส่วนรายละเอียดผลการวิเคราะห์ ดี เอ็น เอ ผ่านรูปแบบของลายพิมพ์ด้วยเทคนิค AFLP โดนผลการทดสอบคู่ PRIMER ER/MCAA เพื่อเป็นตัวอย่างเพียง PRIMER เดียว เท่านั้น มีดังนี้      สุดยอดมะยงชิด 3 สายพันธุ์             พันธุ์เพชรกลางดง คุณสมบัติทัดเทียมกับพันธุ์อื่นทุกอย่าง แต่มีจุดเด่นกว่าคือ เป็นพันธุ์เบา ออกผลง่าย ต้านทานโรคและแมลงได้ดีมาก เมื่อนำไปตรวจ ดี เอ็น เอ พบว่าเอกลักษณ์จำเพาะพันธุ์โดดเด่นแตกต่างจากพันธุ์อื่น เป็นดาวรุ่งพุ่งแรงที่สุดในขณะนี้             พันธุ์ทูลเกล้า แม่พันธุ์ได้มาจาก ต.บางพรหมมา อ.บางคณฑี จ.สมุทรสงคราม ไปสร้างชื่อเสียงในจังหวัดนครนายก โด่งดังเป็นดาวจรัสแสงไปทั่วประเทศและเป็นพันธุ์ที่ถูกแอบอ้างหรือมากที่สุด             พันธุ์บางขุนนนท์ ในสมัยรัชกาลที่ 5 เรียกกันว่า มะปรางเสวย แหล่งปลูกอยู่แถว ต.ท่าอิฐ อ.เมือง จ. นนทบุรี แล้วกระจายลงไปโด่งดังแถวบางขุนนนท์ เป็นพันธุ์เก่าแก่ที่ดีเด่นโด่งดังมาตลอดเป็นดาวค้างฟ้าไม่มีพันธุ์ไหนลบล้างได้  สุดยอดมะปรางหวานใหญ่ 6 สายพันธุ์             พันธุ์เพชรคลองลาน เป็นมะปรางหวานไข่ห่าน ผลโตมาก แหล่งกำเนิดอยู่จังหวัดสุโขทัย มีรสชาติหวานฉ่ำ             พันธุ์เพชรหวานกลม แหล่งกำเนิดอยู่แถบภาคตะวันออก ต้นแม่พันธุ์ได้มาจากจังหวัดปราจีนบุรี สันนิษฐานว่าน่าจะมีเชื้อสายใกล้เคียงกับพันธุ์แม่อนงค์           พันธุ์เพชรหวานยาว แหล่งกำเนิดอยู่แถบจังหวัดอุตรดิตถ์ สันนิษฐานว่าน่าจะมีเชื้อสายใกล้เคียงกับพันธุ์สวรรณบาตร มีรสชาติหวานหอม             พันธุ์เพชรนพเก้า มีแหล่งที่มาจากภาคตะวันออกเป็นพันธุ์ที่มีคุณลักษณะคล้ายมะยงชิดมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นต้นหรือผล แหล่งกำเนิดไม่แน่ชัด รสชาติหวานมัน             พันธุ์เพชรเหรียญทอง 1 แหล่งที่มามาจากจังหวัดพิจิตร รูปพรรณสัณฐานและรสชาติคล้ายพันธุ์ทองใหญ่ แต่เป็นพันธุ์เบา ผลดกมาก รสชาติหวานมัน             พันธุ์เพชรเหรียญทอง 2 รูปร่างสวยงามมาก แหล่งกำเนิดน่าจะมาจากจังหวัดอ่างทอง มีรสชาติหวานแหลม             หากท่านสนใจกิ่งพันธุ์ที่ตรวจสอบ ดี เอ็น เอ แล้วกรุณาแจ้งสั่งจองได้ที่คุณวิจิตร หรือ ศูนย์รวมมะยงชิด – มะปรางหวานใหญ่ จังหวัดกำแพงเพชรแห่งเดียวเท่านั้น ติดต่อโดยตรงที่ 363/1 ถ. เทศา 2 ต.ในเมือง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร โทร 055-716081 , 081-2838151 , 089-5654838 E-mail Vichit_karnkaset@hotmail.com หรือที่ www.vichitkarnkaset.com ล   แผ่นการวิเคราะห์ ดี เอ็น เอ    ดูที่นี่